Guardian: "Yargı darbesi"

[özlem]

İngiltere yayımlanan gazeteler Türkiye’de yaşanan gelişmeleri değerlendirirken, Guardian ve Independent gazeteleri laiklik odaklı tartışmalara tam sayfa yer ayırdı.
"Türkiye’de tansiyon neden yükseliyor, bir İslam ülkesine mi dönüşüyor?" sorusuna başlığında yer veren Independent "Türkiye'deki daha radikal laikler için, ülkede yaşananların temelinde Kemalizmin savunucuları ile ülkeyi İslamlaştırma eğilimindeki hükümet arasında savaş var" diye yazdı.

AK Parti hükümetinin ise mücadelenin demokratlarla modası geçmiş otoriter politik görüşün savunucuları arasında yaşandığında ısrar ettiğini kaydeden yazar Nicholas Birch, son seçimde yüzde 47’lik halk desteği kazanan AK Parti aleyhinde açılan kapatma davasına dikkat çekti.

Tansiyonun polisin geçen hafta, Türkiye tarihinde bir ilki gerçekleştirip, darbe girişimi planladıkları gerekçesiyle iki emekli orgenerali gözaltına almasıyla yeniden yükseldiğini kaydeden yazar, bunun Yargıtay Başsavcısı’nın Anayasa Mahkemesi’nde sözlü savunma yaptığı güne denk geldiğine işaret etti.

Independent yazarı Türkiye’deki laik kesimin bu gözaltıların AK Parti’nin kapatma davasına karşı ortaya koyduğu intikam planı olduğunda ısrar ettiklerini de bildirdi.

Türkiye’deki gelişmeleri değişik ara başlıklar halinde okurlarına geniş biçimde aktaran gazete, gözaltına alınan iki generalin biri 2003, diğeri 2004’te ortaya konulan iki darbe planının arkasındaki isimler olarak görüldüklerini bildirdi. Bu darbe girişimlerini tetikleyen unsurların ise Kıbrıs konusundaki gelişmeler olduğunu, AK Parti’nin laikliğe yönelik tehdit yarattığı iddiasının bu planlarda etkili olmadığına işaret eden yazar, söz konusu generallerin BM destekli çözüm planına verilen destekle Türkiye'nin Kıbrıs'taki stratejik çıkarlarının zedelendiğine inandıklarını yazdı.


****** ve askerin siyasetle ilişkisi


"Laiklikle Silahlı Kuvvetlerin neden elele oldukları" sorusuna da yanıt arayan yazar, kendisi de bir asker olan ******’ün siyasetle askerliğin bir arada olamayacağına dikkat çekmesine rağmen, onun laik takipçilerinin onun bu konudaki görüşlerini görmezden geldiğini savundu. Yazar Türkiye’deki laiklerin seçim sandıklarındaki başarısızlıklarını kapatmak için her geçen gün silahlı kuvvetlerden daha fazla medet umduklarını da iddia etti.

Üç darbe ve hazırlanan anayasaların ardından Ordu’nun da kendisini ülke siyasetinin ortasına giderek güçlü biçimde yerleştirdiğini kaydeden yazar, "bugün Cumhuriyet ve onun değerlerini korumak gibi anayasal görevleri var. Bu sadece laiklik anlamına gelmiyor. Çünkü yıllar içinde bir numaralı düşman tanımı değişti. Bu 70'lerde solculardı, ardından Kürtler, 1980 ve 1990'larda Türkiye’nin bölünmez bütünlüğüne tenhdit olarak görüldüler. Politik İslam ise listenin tepesine ancak 1990’ların ortasında oturdu" dedi.

Laiklerin korkularını da değerlendiren yazar, laiklerin AK Parti’nin devletin kadrolarını kendi yandaşlarıyla doldurmasından yakındığını, bunda haklı olduklarını da belirtirken, anketlerin çoğu tarafından desteklenmese de başörtüsü takanların sayısında artış olduğuna dair bir inanış bulunduğunu bildirdi.

Türkiye, İslam Devleti oluyor


İngiliz Independent gazetesi, soru ve cevaplarla Türkiye'deki durumu ele aldığı haberinde, "Laiklik tehlikede mi?" sorusuna hem ‘evet', hem ‘hayır' yanıtını verdi.

Evet laiklik tehlikede
Independent, ‘laiklik tehlikede' cevabının gerekçelerini şöyle açıkladı: "Türkiye'de laikliğin kökleri zayıf. Erdoğan laikliğin ne demek olduğunu anlamamış görünüyor ve sürekli laikliğin bireyler için değil devletler için olduğunu söylüyor. Laik Türkiye, hep okullar ve diyanet aracılığıyla vatandaşlarına Sünni İslamı dayattı."

Hayır tehlikede değil

‘Hayır' cevabının gerekçeleri ise şöyle: "Türkiye'de laiklik tehdit altında değil. Çünkü Türklerin sadece yüzde 10'u şeriat yasalarını destekliyor ve bu kişilerin oranı azalıyor. Türklerin çoğu AKP'yi refah sözü verdiği için destekledi. Sözünü tutamazsa halk AKP'yi iktidardan uzaklaştıracak."

Ergenekon kapatma davasının intikamı

Geçtiğimiz hafta polisin ülke tarihinde ilk kez iki emekli orgenerali darbe planlamakla suçlayarak gözaltına aldığını belirten gazete, "Laik kesimler bunun AKP'nin kapatma davasının intikamını alma çabası olduğunda ısrar ediyor.

Reformcu tavır yerine iktidar sarhoşluğu

Independent, AKP'nin iktidara geldikten sonraki üç yıl içinde Türkiye tarihinin en radikal reformlarını gerçekleştirdiğini belirterek şöyle devam ediyor: "Ancak 2004'ten sonra reformlar durma noktasına geldi. Reformcu tavır yerini Türkiye'de iktidar sarhoşu sağ partilere özgü ‘halkın iradesi' söylemine bıraktı. AK Parti tüm kesimlerin haklarını desteklediğinde ısrar ediyor. Fakat partinin Şubat'ta üniversitelerde türbanı kaldırma girişimi, bazı hakları diğerlerinden daha önemli gördüğünü gösterdi. Laikler, AKP'nin devlet kadrolarını kendi yandaşlarıyla doldurmasından yakınıyor. Bunda haklılar. Laik çizgideki gazeteler televizyonda alkolü yasaklama, barların kent dışına çıkarılması, toplumda muhafazakar anlayışın hakim kılınması çabalarıyla ilgili haberlerle dolu. Anketlerin çoğu tarafından desteklenmese de başörtü takanların sayısının eskiye oranla arttığı yolunda bir inanış da var."

Batı AKP'nin yanında

Independent, "Batı kimin yanında?" sorusuna ise şöyle cevap veriyor, "Türkiye'deki gerilimde Batı AKP'nin yanında yer alma eğiliminde. Hatta bazen daha da ileri gidiyorlar. Avrupa Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu yetkilisi bu yılın başlarında Türkiye'de ‘otoriter laiklerlerle' ‘Müslüman demokratlar' arasında bir mücadele yaşandığını söyledi."

Kriz üç şekilde sonuçlanabilir

Gazetenin krizin nasıl sonuçlanabileceğiyle ilgili değerlendirmesi ise şöyle: "Uzmanlara göre, kriz üç şekilde sonuçlanabilir. En zayıf ihtimal, Türkiye'de tam bir otoriter rejime dönülmesi. Çok daha olası bir sonuç ise AKP ile devlet arasında her an bozulabilecek bir ateşkesin imzalanarak yakın gelecek için reform umutlarının sona ermesi. Liberaller ise AKP'nin şunun farkına varması beklentisinde: AKP'nin istediği özgürlükler, ancak istemediği özgürlükleri güvence altına almasıyla güvence altına alınabilir. Bu görüştekilere göre, Türkiye'nin ihtiyacı olan şey, son darbeden sonra halka dayatılan anayasanın değiştirilmesi ve devletin savunulmasını bireylerin haklarının savunulmasının üstünde gören hukuk sistemine son verilmesi."